“Vraagstukken raken meer met elkaar verbonden”

Het begin van het studiejaar stond opnieuw in het teken van corona. “Dit keer is het bekend terrein en zijn wij op alles voorbereid”, zegt directeur Leo Uittenbogaard van de Amsterdam School of Real Estate (ASRE). Het afgelopen studiejaar werd het instituut voor Vastgoedkunde geconfronteerd met een fysieke sluiting waardoor een deel van de studie-uren op afstand moest worden gegeven. ”Toch hebben wij onze voorgenomen vernieuwingen kunnen invoeren, zoals de Master Challenges binnen de MSRE-opleiding. En gelukkig zijn er geen grote problemen ontstaan.”

De ontwikkelingen in de vastgoedsector hebben tijdens de pandemie niet stilgestaan, ziet Uittenbogaard. “Ik zie een trend naar integraliteit, dossiers die niet meer los van elkaar kunnen worden gezien. Denk aan duurzaamheid, leefbaarheid en versnelling van de woningproductie, die overal in de vastgoedsector hun invloed hebben. Zo is de opleiding Integrale gebiedsontwikkeling die wij samen met partijen in de Metropool Regio Amsterdam hebben ontwikkeld een schot in de roos gebleken.”

Bij corporaties ziet hij dezelfde trend. Nu de meeste corporaties asset- en portefeuillemanagers hebben aangesteld, sijpelt die kennisbehoefte door naar andere beleidsterreinen binnen corporaties en externe stakeholders. Daar ontstaat vraag naar een opleiding vanuit bedrijfskundig perspectief, gericht op integratie van dossiers en het sluiten van strategische samenwerkingen. ”Die zullen wij dit jaar opzetten als aparte studieroute, opgebouwd rond de opleiding Asset management voor Woningcorporaties, aangevuld met enkele bestaande en één nieuwe blended course uit het aanbod van ASRE online.” Alle losse modulen van de route kunnen binnen een jaar worden afgerond.

 Voor beleggers ziet Uittenbogaard de komende jaren Sustainable Investment een belangrijk vraagstuk worden. “Het is omvangrijker en ingewikkelder dan het afvinken van een vragenlijstje. Het wordt de derde pijler onder het beleggingsbeleid, naast risico en rendement. Wij nemen het nu al mee in onze opleidingen.” Daarnaast leidt ook de opkomst van Real Estate as a Service (REAAS) tot vraag naar nieuwe kennis bij beleggers. “Zij kunnen niet langer volstaan met het aanbieden van kale vierkante meters, huurders zijn steeds meer gewend naast meters ook allerhande diensten af te nemen. Als vastgoedprofessional is het daarbij van belang je te verdiepen in de bedrijfsvoering van klanten. Het vak wordt daardoor een stuk breder en nóg leuker.”

Grote, langdurige trends in de vastgoedsector als de energietransitie, impact investment, proptech en duurzame gebiedsontwikkeling zijn gekozen als onderzoeksthema’s voor een nieuwe ploeg research fellows die zich aan de ASRE heeft verbonden. Deze wetenschappers stellen onderzoeksagenda’s op. Samen met de masterstudenten die zij begeleiden voor de afstudeerscriptie (MSRE) en het Company Research Paper (MRE) voeren zij de onderzoeken vervolgens uit. Dit leidt tot nieuwe kennis die in de vastgoedsector direct kan worden toegepast. Uittenbogaard ziet daarbij steeds meer ruimte voor kwalitatieve onderzoeksmethoden, onder andere afkomstig uit de sociologie. ”Eén van onze MSRE-studenten heeft onderzoek gedaan naar hoe partijen samenwerken in gebiedsontwikkeling en hoe onderlinge vooroordelen kunnen worden weggenomen. Zoiets levert zeer praktische kennis op.”

De fase waarin de vastgoedsector zich in de economische cyclus bevindt, dwingt de ASRE ook tot het aanpassen van de lesprogramma’s. “Wij bevinden ons op de toppen van een hoogconjunctuur. Op de top van een berg hoef je maar één stap voorwaarts te zetten en je bevindt je weer in het dal … Risicoanalyses zijn op dit moment een groot vraagstuk. In deze tijd heb je onvoldoende aan puntschattingen en moet je kijken naar bandbreedtes, in scenario’s denken. Iedereen voelt aan zijn water dat de huizenprijzen de komende tien jaar niet zullen blíjven stijgen. Kun je als ontwikkelaar nog wel dure grondposities op de balans zetten? De discussies daarover voeren wij nu in de collegezaal.”

Een probleem als het oplopen van de bouwkosten, wordt op dit moment nog steeds gecompenseerd door stijgende prijzen door de schaarste. “Zo wordt elk project vanzelf rendabel, maar de risico’s groeien ongemerkt mee. De huidige sterke vraag naar woningen heeft zich tijdens de vorige crisis opgebouwd. Als de woningproductie nu achterblijft, maakt dit de vraaggolf over een tijdje alleen maar groter. Wij willen niet de onheilsprofeet uithangen, maar de volatiliteit in de markt neemt toe. Hoe dek je jezelf in tegen toenemende onzekerheid? Daarover laten wij onze studenten nu vast nadenken.” Juist om stagnatie in de woningontwikkeling te voorkomen.

Terwijl heel Nederland tijdens de pandemie gebiologeerd naar de gebaren van de doventolk staarde, zijn aan de ASRE de online opleidingen versneld volwassen geworden. ”Het is een vernieuwend onderwijsconcept dat door de beperkingen van de virusuitbraak in sneltreinvaart het nieuwe normaal is geworden. ASRE online omvat nu alle fundamentele kennisgebieden voor vastgoedprofessionals, van vastgoedrekenen tot huurrecht.”

De schaarste op de arbeidsmarkt maakt dat veel nieuwe medewerkers vanuit een andere sector instromen. Met twee of drie opleidingen uit het online aanbod kunnen lacunes in de specifieke vastgoedkennis van deze professionals worden ingevuld. ”Met studiepakketten op maat kunnen wij elke hbo’er of academicus klaarstomen voor een vervolgstap in zijn carrière in het vastgoed”, stelt Uittenbogaard.